PHILOSOPHERS aka. AFTER THE DARK/ Filozoflar aka. Karanlıktan Sonra, John Huddles, 2013, ABD, Endonezya, Fantastik, Dram, Bilim-Kurgu

Hani bazı filmler vardır, filmi 90-100 dakika seyredersiniz ama sonunda izleyiciyi şaşırtıp "twist"li bir final yapmak adına 100 dakika boyunca seyrettiğiniz her şey ya baş karakterin gördüğü bir rüya ya da alt  benliğiyle hesaplaşması çıkar veya her şey sanal alemde geçen bir oyun olur. İşte "Philosophers/ Filozoflar"da da ekranda ya da beyazperde de izlediğiniz her şey bir deney aslında, hatta bir sınıf içindeki 20 felsefe öğrencisinin öğretmenleriyle yaptıkları bir "seçimlerimiz ve sonuçları" tartışması. Ancak buradaki fark sizin bunu filmin başından beri biliyor olmanız. Yönetmen sonunda çıkıp, "aslında her şey bir oyundu" demiyor; veya film "Das Experiment/Deney"deki gibi gerçek bir deney üzerine kurgulanmıyor. Aksine 21 kişi sınıfta bu deneyi tartışırken size bu tartışmayı film halinde yansıtıyor yönetmen. Kah sınıfa geri dönüyorsunuz kah tartışmanın içine giriyorsunuz. Tabii bütün bunları yaparken de size bu tartışma canlandırması içinde küçük küçük sürprizler de yapmıyor değil film; bence en büyük özelliği de bu zaten filmin.
Bu doğrultuda kısaca filmin konusuna bakacak olursak; Jakarta'daki uluslararası bir okulda, zeki ama gizemli felsefe öğretmeni, yeni mezun olacak 20 son sınıf öğrencisine mezuniyet için gerekenleri tamamlamaları için son bir düşünce sınavına sokarak kafa tutar. Sınav, bu zamana kadar gördüklerinin en zoru olacaktır. Tek başına mantığın gücünü kullanarak, öğrenciler bir yeraltı sığınağında neyin değerli veya öncelikli olduğunu bulup, nükleer bir kıyamet durumunda insan ırkını yönetmelidirler. Ancak sığınak yalnızca on kişiliktir, bu da içlerinden 10 kişiyi sığınağa girmek için kendilerinin seçeceği anlamına gelmektedir. Öğretmenleri bir kutudan üzerinde çeşitli mesleklerin isimleri yazılı olan kağıtları çektirerek herkesin çektiği kağıtta yazılı mesleği yaptığını farzetmesini ister. Sığınağa girecek 10 kişi bu mesleklere göre belirlenecektir. Bu da yaptığımız seçimlerin gelecekte, kıyametten sonraki dünyada insanlığın yeniden inşasına nasıl katkı yapacağını veya yapamayacağını gösterecektir. Seçimleri kıyametten sonra insanlığı ya yeniden kuracak ya da daha sığınaktan çıkmadan hepsinin ölmesine sebep olacaktır. İşte aslında bütün bunlar bir sınıf içerisinde tartışılmaktadır ama yönetmen bize bu tartışmayı film olarak yansıtır. Film boyunca üç farklı deney/tartışma yapılır ve her seferinde de öğrencilerin yaptıkları seçimler hem kendilerinin hem de dünyanın sonunu getirir; yaptıkları ufak bir yanlışlık kelebek etkisi gibi geleceklerini etkiler. Özellikle yapılan seçimin/seçimlerin sonucunu gösterirken anlatımın ufak sürprizlerle seyirciyi şaşırtmayı başardığını da belirtelim. Bir anlamda film, öğrencilerin rolleriyle bütünleştikleri felsefik bir deneyi FRP (Fantastik Rol Yapma Oyunu) olarak bize aktarmaktadır.
Philosophers'ın bir başka özelliği de, tıpkı Mr. Nobody'de fizik teorilerinin klipler halinde verilmesi gibi, burada da matematiksel ve felsefik teorilerin özellikle filmin açılışında, tartışmanın başlangıcında klipler halinde bize gösterilmesi. Bu aşamada da Sonsuz Maymun Teoremi, Platon'un mağara allegorisi ve idealar kuramı, tramvay muamması ve "ignorance is bliss/cehalet mutluluktur" teoremi açıklayıcı küçük filmler olarak karşımıza geliyor. Film boyunca Aristo'ya, Nietzsche'ye, Marx'a ve diğer filozoflara yapılan göndermeler ve hatta direkt yapılan alıntılar da cabası. Öğrencilerin her deney başındaki sığınağa girecek kişileri seçme oylaması sırasındaki felsefik bakış açıları da, pragmatist, ampirik, platonist, marksist vs. onların geleceklerini farklı şekillerde belirlemektedir. 
"Gelato aşçısının boş zamanlarında neler yaptığından haberiniz yoksa hikâyenin tamamını bilmiyorsunuz demektir."
Aslında Philosophers bir çeşit ünlü felsefik roman "Sofie'nin Dünyası" nın film haline gelmiş şekli ama bizce daha derin bir söylemi var. Eğer tartışmanın içine girdiğimiz anları saymazsak tek mekanda geçmesi, tartışma ve diyaloglar üzerine kurulu olmasıyla da "The Man From Earth/ Dünyalı" ile yakın akrabalık bağları kuruyor Philosophers. Ayrıca çift sonlu bir finale sahip olan film, finalde öğretmen Mr. Zimit'in dakikliği ve yalnızlığına vurgu yaparak daha önce film içersinde geçen "Dakiklik yalnızlığın erdemi değil midir?" anekdotuna gönderme yaparken, ikinci finaliyle de yine filmde bahsi geçen "Matematiksel olarak her olayın gerçekleşme olasılığı vardır." önermesine gönderme yapmaktadır. 
Elinizde bir not defteriyle film seyredip, diyalogları not alan biriyseniz eğer filmdeki her cümleyi not etme ihtiyacı duyacağınıza emin olabilirsiniz. 

İşte bizim sizin için not ettiklerimiz:

"Dakiklik konusunda Shakespeare ne der biliyor musun? Üç saat önce gelmek, bir dakika gecikmeden yeğdir."

"...artık dışarıya çıkıp kendi başınıza uçmak ve ölmek arasında seçim yapmalısınız."

"Hala Aristo'yu savunuyorsunuz. Aşağı veya yukarı. 0 ya da 1. Doğru ya da yanlış. Uç veya öl. Çift değişkenli mantığın kölesi olmuşsunuz."

"Mantık. Günü en iyi şekilde atlatmayı sağlayan 10 bin yıllık insanlık deneyimi artıkları."

"Lezzetsizlik, inananlara göre iyi bir hayat ve anlamlı varoluşun tanımıdır."  

"Descartes, Newton, Wittgenstein: Fiziksel dünyayı anlamanın önündeki engelleri aşmak için hayal gücünü keşfedenler."

"Yaşadığımız -nükleer- felakette bir şairin ne katkısı olabilir ki? Yeteneği yararsızlığın tanımı resmen."

"...bir kat görevlisiyim. Cennet varsa ben kapısından geçerken melekler selam verir. Yoksa,sadece oda temizleyen iyi bir adamım."

"Güçlü bir işçi sınıfı olmadan hiç bir millet ayakta kalamaz."  

"-Kıyametin kelime anlamını biliyor musun? 
-Anlat bana. 
-Yunancadan geliyor.Karanlıkların içinden daha önce hiç görmediğin bir şey keşfetmek."


Yorumlar

  1. orada kıyamet yerine ingilizcede ki hangi kelimeyi kullanıyor acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. "Apocalypso" kelimesini kullanıyor. Yunanca "apo" ve "kalypto" kelimelerinden oluşuyor. Yunanca karanlığın/saklı kalanın içinden çıkan demek...

      Sil

Yorum Gönder

Popüler Yayınlar